Bài này giúp các bạn có được các kỹ năng sau:

1. Biết 6 hành vi điển hình của cá mập: Nạp - Xả; Nạp - Đẩy - Phân phối; Rút token; Đẩy - Xả - Gom; Bất động; Nạp Rút liên hoàn.
2. Nhận biết dự án đang ở nhóm hành vi nào? Từ đó có quyết định đúng đắn cho price action.

I. Netflow Exchange là gì?

Là chỉ số về sự thay đổi số lượng token được nạp - rút ra khỏi các sàn giao dịch tập trung.

Netflow = Inflow - Outflow

II. Ý nghĩa của Netflow

Về lý thuyết:

• Việc đẩy token lên sàn là 1 dấu hiệu cơ bản của xả hàng.
• Việc rút token về ví được coi là 1 hành động gom hàng.

Tuy nhiên thực tế không đơn giản như vậy:

• Đối với BTC, ETH: dữ liệu này quá công khai khiến cho cá mập có thể điều hướng mọi thứ không theo 1 quy luật nào.
• Các Altcoin khác, số liệu này hầu như rất ít người theo dõi, và hiện tại, chưa thực sự được quan tâm nhiều. Vì vậy các dấu hiệu thường sẽ ít bị làm giả.

III. 6 hành vi điển hình của cá mập

1.  Nạp - Xả

Tức là token được đẩy lên sàn rồi xả.

Hành vi này thường xuất hiện ở 2 loại dự án:

• Dự án cũ: Cá đã hết ưu tiên/ niềm tin đối với dự án nên sẽ đưa lên sàn để xả. Có thể xảy ra ở các đợt vesting (unlock token).
• Dự án mới: Vừa list sàn và x nhiều lần. Loại này, cá lớn bé đều sẽ xả để lấy lại khoản đầu tư ban đầu sau khi được nhận reward/được trả token.

Xu hướng đường giá: Giá sẽ tuột dốc sau khi token bị đem lên sàn.

Điều chúng ta nên làm: Chưa nên đầu tư vội.

• Dự án cũ: Có dấu hiệu gom hàng rõ ràng rồi mới vào lệnh . Nên cân nhắc thoát hàng nếu cap quá bé + dự án không có roadmap gì.
• Dự án mới: Đợi chart đi ổn định, không còn dấu hiệu nạp lên sàn. Tùy dự án, có thể đợi 2-3 ngày hoặc hơn.

Ví dụ Chart điển hình:  Hình 1 - Đồng CEEK.

P/S: Cột gom màu đỏ ở dưới, cột xả màu đỏ ở trên.

2. Nạp - Đẩy - Phân phối

• Tức là nạp lên sàn để tạo volume trước, sau đó làm giá: đẩy giá lên cao (nhân 5 - 10 - 100 - ...) lần, để retail investor thấy có lời, dự án marketing rằng kèo này ngon,… gây sự chú ý, kéo anh em vào FOMO. Sau đó đủ thanh khoản + giá cao rồi rồi thì phân phối.
• Hành vi này thường xuất hiện ở dự án mới (thường là GameFi) có đặc điểm là chỉ gọi vốn rất bé khoảng 5% total supply ở vòng IDO/ICO, tiền họ kiếm chủ yếu từ sau khi list sàn.

Xu hướng đường giá: Giá sẽ tăng nhiều lần sau khi token được đẩy lên sàn.

Điều chúng ta nên làm:

Chọn dự án có backer chuyên làm giá xịn hoặc dự án có khả năng lead trend, xem nó xả xong vòng đầu, nhìn roadmap để dự phóng hành vi giá tiếp theo. Thể loại này mới list có xả nhưng sau đó hồi nhanh và bay vút dài ngày (như StepN).

Ví dụ Chart điển hình: Hình 2 - STARL (Trước đây)

3. Rút token về ví

2 đối tượng - 2 hành vi thường gặp:

• Cá mập muốn gom hàng: Họ sẽ giảm lượng cung trên sàn để dễ điều phối đường giá cũng như kế hoạch tối ưu lợi nhuận của họ (ví dụ đem đi stake), bằng 2 hành động: Rút token trên sàn về ví; Tung tin xấu để cá con xả (panic sell) rồi cá mua lại. Thường cá mập sẽ muốn nắm khoảng 70% lượng token đang lưu hành.
• Các hệ sinh thái đang chạy các chiến dịch tăng thanh khoản, tăng validator, …: Họ sẽ kéo token và dòng vốn đổ về hệ qua các hoạt động như stake nhận APR cao.

Xu hướng đường giá: Biến động tăng nhẹ, sideway

Điều chúng ta nên làm: Có thể DCA gom dần theo cá mập.

Ví dụ Chart điển hình: Hình 3: ENJ

4. Đẩy - Xả - Gom

Hành vi này diễn biến dài hơn nhưng dễ thấy:

• Bước 1: Đẩy token lên sàn để làm giá (thường giá tăng sau 1-3 ngày).
• Bước 2: Bán.
• Bước 3: Mua lại khi giá sập với 1 lượng lớn (mua được giá rẻ).
• Bước 4: Rút token về ví với số lượng lớn hơn lượng đẩy lên sàn ban đầu.

Điều chúng ta nên làm: Trade ngắn hạn khi có dấu hiệu token được đẩy lên sàn

Ví dụ Chart điển hình: Hình 4: Đồng CHZ

5. Bất động

• Tức là không có dấu hiệu của hoạt động nạp rút lớn.
• Dự án nhàm chán, hoạt động âm thầm, chờ Uptrend vì việc làm giá khá khó được FOMO trong giai đoạn kinh tế như hiện tại.

Điều chúng ta nên làm: Chờ đợi tín hiệu từ cá mập để hành động.

Ví dụ Chart điển hình - Hình 5: Đồng VR

6. Nạp rút liên hoàn

Tức là cá đẩy token lên sàn và rút token về ví liên tục.

Hành vi này thường thấy ở các dự án đã hoạt động trong hệ sinh thái và mới được list lên sàn, mục đích nạp rút liên hoàn là:

• Tạo sự biến động lớn sẽ làm chênh lệch giá giữa các thị trường. Các nhóm Arbitrade sẽ hoạt động liên tục, nhóm này có thể là cá voi/cá con.
• Market maker đang cố gắng cân bằng giá ở các thị trường. Bởi vậy khi vừa list sàn thì biến động mạnh còn sau đó thì ít chênh lệch hẳn.

Ví dụ chart điển hình: Hình 6 - Đồng STG

IV. Thực chiến cùng Datafi

Datafi chỉ xét trong phạm vi 3 tháng trở lại, vì trong các giai đoạn khác nhau thì chiến lược và cách hành động của cá mập sẽ thay đổi.